top of page

واکاوی جعبه سیاه !یا تحقیق وبررسی پیش زمینه ها وعوامل کشتار هزاره ها توسط عبدالرحمان

واکاوی جعبه سیاه ! یا تحقیق وبررسی پیش زمینه ها وعوامل کشتار هزاره ها توسط عبدالرحمان: -------------------------------------- قسمت پنجم 96.10.26

ج انگلیس: بصورت مقدمه وفشرده نام شاهان انگلیس که درمسایل منطقه ای وافغانستان تاثیر داشته اند اشنا می شویم 1 جرج سوم ازسال 1760 تا 1820 همزمان با اشغال کشور هند درسال 1800 وظهور ناپلئون درسال 1803 تا پایان عمر ناپلئون 1815 می باشد اتفاق دیگر دراین دوره ازدست رفتن مستعمره ای امریکای شمالی وتشکیل ایالات متحده می باشد 2 – جرج چهارم ازسال 1820 تا 1830 حاکم انگلیس بوده وی بیش ازحد عیاش وقمارباز بوده کدام تحول خاص دردوران خود نداشته است 3 – ویلیام چهارم از سال 1830 تا 1837 حاکم بوده وباز هم کدام تحول نداشته است 4 – خانم الکساندرینا ویکتوریا قوی ترین پاد شاه انگلستان می باشد که از سال 1837 تا 1901 به مدت 63 سال حکومت نموده است وچند تحول مهم دراین دوران داشته است ، الف دردوران ویکتوریا انقلاب صنعتی در انگلیس بوجود امده است در عین حال انسجام قدرت نظامی ودریایی وفنون دیگر نیز در انگلیس رشد جدی داشته است ادامه ای اشغال کشور هند وتحولات افغانستان وبخصوص دوران عبدالرحمان در زمان همین شاه بانو بوده است ولقب پاد شاه اروپا نیز به ویکتوریا داده شده است . وحال برسی عملکرد کشور انگلیس در حوزه ای مورد بحث را باز نموده وبدانیم که این کشور دراین حوزه چه کرده است همانطوری که درمقدمه یاد اورشدم که انگلیس بخاطر نداشتن مرز زمینی با کشور های همسایه توجه جدی خودرا نسبت به تکنولوژی دریایی معطوف نموده بود وبهمین جهت نسبت به خیلی از کشور ها قدرت نظامی دریای خودرا قوت بخشیده ومهم ترین کشور زرخیز جهان یعنی هندوستان را درسال1800 به اشغال خود دراورده است ودرطی 147 سال پیاپی بصورت جدی تر بخش عظیم گنجینه ای متنوع از جمله طلا ونقره را ازاین سرزمین به انگلستان منتقل نموده است ودرکنار این غارت همیشه نگرانی وخوف جدی از رقبای خود یعنی کشورهای فرانسه وروسیه نیز داشته وهمواره درفکرحراست ونگهداری منافع خود در هند بوده وبرای امنیت ان طرحهای عمیق وپیچیده را درذهن می پروراند، افغانستان وایران ازدید گاه سیاست مداران انگلیس نقطه ای اسیب رسانی ودروازه ای ورود دشمنان به هندوستان به حساب می اید وبخصوص وقتی که فتح علیشاه در سال 1807 با ناپلوئن قرارداد فن کنشتاین را امضا می نماید ودر ماده ای 1 تا 5 کاملا انگلیس ومنافعش را درهند درخطرقطعی قرارمی دهد وهمچنین استراتژی گسترش امپراتوری روسیه تا کشورهندوستان وتطبق عملی ان تامناطق قفقاذیه ودریای خزر که منجر به سه قرارداد بنام های گلستان ،ترکمن چای واخال می شود نگرانی انگلیس را صد چندان نموده وخواب را از چشم انگلیس وحکمران انگلیسی هند می رباید، جهت رفع نگرانی انگلیس یک طرح بسیار قوی که ایجاد ( دیوار اهنی وحائیل) باشد را به اجرا می گذارد واین دیوارحائیل باید از بندر گوادر درکراچی و بلوچستان ایران شروع ووصل به هرات تا کابل ومرزچین امتداد یابد درست همانگونه که ناپلئون می خواست جهت حفظ امنیت سرزمین های تحت تصرف خود از دریای سیاه تا فلات شرقی ایران دیوارکشی نماید برای اجرای چنین طرح باید انگلیس در دو حوزه ذیل پلان خودرا پیاده کرده ودیوارحائیل را تکمیل نماید. اول – درحوزه ای ایران : انگلیس در طول مدت از سالهای 1800 تا 1905 همواره درتلاش بوده است که ایران وشاهان قاجار را با تطمیع وزور باسیاست خود هماهنگ نماید اما به دلیل عدم صداقت وسیاست استعماری که داشت نتوانیست اعتماد شاهان قاجار را به خود جلب نماید لذا همواره سیاست پرتنش وگرم وسرد را داشته وشاهان قاجاری گاه با فرانسه مثل قرارداد فن کنشتاین درسال 1807 وگاه با روسیه نظیر ملاقات امیر کبیر وناصرالدین میرزا ولیعهد فتح علیشاه با شخص تزار روس در ایروان درسال 1837 از دست انگلیس به هردو کشور پناه برده وگاه نا چارا با انگلیس بصورت کوتاه مدت کنار امده اند وانگلیس پس از اینکه متوجه می شود ناپلئون هوای اشغال هند را درسر دارد سفیرانی بسیار با تجربه ای خودرا مثل سیرجان ملکم که به زبان فارسی مسلط بوده وکتاب تاریخ ایران رادردوجلد نوشته است وسرهارد فورجونیز- وسر گورا وزلی از هند بریتانیا به ایران فرستاده وبا تقدیم هدایا ی کلان به فتح علیشاه سبب انعقاد قرار دادهای مجمل ) توسط هیئت انگلیسی به رهبری سرهارد فورد جونز ومیرزا شفیع خان مازندرانی صدر اعظم فتح علی شاه درسال 1809 ) می شود .اهداف انگلیس درقرار داد مجمل درسه مورد ذیل خلاصه می شود الف : ایران را از اتحاد با رقیبان ودشمنان انگلیس باز دارد ب : از ایران به عنوان پایگاه دفاعی برای حفظ هندوستان استفاده نماید ج : با تسلط بر بازار ایران زمینه ای وابستگی واقتصادی ایران را فراهم نماید منبع14 تاریخ ایران وجهان ص 131 وهم چنین سرگرا وزلی سفیر بعدی انگلیس وجان مالکوم با چاپلوسی وزیرکی خاص توانیست که قرارداد مفصل را در 5 ماده درسال 1812 با فتح علیشاه به امضا برساند بخاطر اهمت مطلب در موضوع مورد بحث عین مفاد قرارداد مفصل را نقل می نمایم ماده اول: تا خورشید جهان افروز بر ممالک دولتین معظمین پرتو افکن است وعالم را منور می گرداند این اتحاد ویگانگی بین دولتین در صفحه ای روز گارباقی خواهد ماند وریشه ای شرم آور دشمنی ونفاق برای همیشه قطع خواهد گردید وجای انرا ترتیباتی خواهد گرفت که اسباب کمک ومساعدت بین دو ملت باشد و علل کینه وفسادتا ابد محو خواهد گردید. ماده دوم : هرگاه پادشاه افغانستان تصمیم گیرد که به هندوستان حمله نماید چون سکنه ای هندوستان رعایای اعلیحضرت پاد شاه انگلستان می باشند یک قشون کوه پیکربا تمام لوازیم ومهمات ازطرف کار گزاران اعلیحضرت قدر قدرت ایران به افغانستان مائمور خواهد شد که ان مملکت را خراب وویران نماید وتمام جدیت وکوشش را بکار خواهند برد که ان مملکت بکلی مضمحل شده وپریشان گردد. ماده سوم: اگر پاد شاه افغانستان مایل گردد که از دری دوستی وصلح وارد شود دولت ایران درحین تعیین شرائیط صلح این مسئله را مسلم وحتمی خواهند نمودکه پادشاه افغانستان و قشون او خیال حمله وهجوم به هندوستان را که جزئ قلم رو پادشاه انگلستان می باشدبکلی از سرخودبیرون نماید وانرا برای همیشه ترک گوید. ماده چهارم: هرگاه اتفاق افتد که پاد شاه افغانستان یاکسی از ملت فرانسه بخواهد با دولت ایران داخل جنگ گردد اولیای دولت پاد شاه انگلستان هرمیزان توپ ومهمات قشونی که ممکن باشد با تمام اسباب ولوازیم ان واشخاص لازیم درهریک از بنادر ایران که معین نمایند تسلیم عمال دولت ایران خواهد نمود. منبع15 کتاب تاریخ ایران نویسنده جان مالکم ص 7 انگلیس نه تنها به تعهدات خود عمل نکرد بلکه ایران را درجنگ دوم با روسیه درسال 1826 تنها گذاشته وعلاوه بران قرارداد ترکمن چای را نیز بر سر ایران تحمیل نمود منبع 16 کتاب تاریخ ایران وجهان ص132 تصاویر 1 پادشاه انگلستان خانم الکسادرینا ویکتوریا 63 سال حکومت کرد از سال 1837 تا 1901 دقیقا در زمان حاکمیت عبدالرحمان 2 اصل منبع سند قرارداد مفصل کتاب تاریخ ایران اثر جان ملکم سفیر انگلیس درایران این قرارداد بسیار مطالب را باخود دارد 3 سیرجان مالکوم نويسنده : اقبال صادقي 


bottom of page